کلسیم د یوروویتال

توضیحات

نیاز بدن انسان به کلسیم بیشتر از سایر مواد معدنی می باشد. حداقل حدود ۹۹% کلسیم در استخوانها و دندانها یافت می شود که باعث ایجاد استحکام و سختی در آنها می گردد. باقی مانده کلسیم موجود در بدن (حدود ۱درصد) در خون، عضلات و اعصاب بدن یافت می شود که نقش مهمی را در تنظیم عملکرد فیزیولوژیکی بدن ایفا می نماید.کلسیم نقش مهمی در سلامت استخوان و دندان، پیامدهی سلولها ومتابولیسم پروتئین دارد و در دوران بارداری نقش حیاتی در حفظ سلامت جنین ایفا می کند. نیاز بدن انسان به کلسیم بیشتر از سایر مواد معدنی بوده و بدن انسان بالغ دارای ۱۲۰۰-۱۰۰۰ گرم کلسیم است.
کلسیم عنصری سفید رنگ، نرم و براق می باشد. در بدن انسان کلسیم به صورت ترکیبات مختلفی مانند کربنات کلسیم، فسفات کلسیم و سولفات کلسیم یافت می شود. وجود میزان زیاد چربی، اسید اگزالیک و اسید فیتیک در غذا می تواند از جذب مناسب کلسیم پیشگیری کند. تمامی انواع کلسیم موجود در غذا، قابل جذب و ذخیره این عنصر معدنی علاوه بر وابسته بودن به سایر فاکتورها، به میزان دریافت آن نیز بستگی دارد. به طور معمول حدود ۲۰ الی ۴۰ درصد جذب این عنصر معدنی از مجاری گوارشی به داخل خون انجام می شود. به طور عمده، میزان جذب این عنصر در دوران رشد سریع که نیاز بدن به مواد معدنی بیشتر می باشد، افزایش می یابد. میزان جذب کلسیم، همچنین وابسته به میزان سلامتی معده، روده، و مصرف مقادیر کافی ویتامین هایی مانند D,C,B12 و فسفر می باشد.

نقش کلسیم در سلامت بدن:

– سلامت دندان و استخوان:

کلسیم از مهمترین عناصر تشکیل دهنده استخوانها و دندانها محسوب می شود. عنصر معدنی تشکیل دهنده استخوان به طور عمده شامل کریستالهای هیدروکسی آپاتیت(Hydroxyapatite) است که بیشترین میزان کلسیم و فسفر را دارا می باشد. استخوان یک بافت فعال و دینامیک محسوب می گردد که در دوران زندگی بازسازی و ترمیم می شود. سلولهای استخوانی که استئوکلاست(Osteoclast) نامیده می شوند، فرآیند بازسازی را از طریق انحلال و یا باز جذب استخوان آغاز می کنند. سپس سلولهای تشکیل دهنده استخوان که استئوبلاست(Osteoblast) نامیده می شوند، استخوان جدید را جهت جایگزین نمودن استخوانی که باز جذب شده است، سنتز می کنند. طی روند رشد نرمال، فرآیند تشکیل استخوان بیشتر از باز جذب آن می گردد. استئوپروزیس (پوکی استخوان) زمانی اتفاق می افتد که بازجذب استخوان بیشتر از تشکیل آن صورت گیرد.

– هدایت سلولی:
کلسیم نقش مهمی را در تنگ و گشاد کردن عروق خونی، انتقال موج عصبی، انقباض عضلات و ترشح هورمونهایی مانند انسولین ایفا می کند. سلولهای تحریک پذیر مانند سلولهای عضله اسکلتی و سلولهای عصبی، دارای کانالهای کلسیمی وابسته به ولتاژ در غشاءهای سلولی می باشند که باعث ایجاد تغییرات در غلظت یون های کلسیم می گردند. به عنوان مثال با دریافت پیام عصبی توسط فیبر های عضلانی کانالهای کلسیمی موجود در غشاء سلولی باز شده و یونهای کلسیم به داخل سلول عضلانی وارد می شوند. یونهای کلسیم به پروتئین های فعال کننده داخل سلول که مسئول آزاد سازی آنها از محل ذخیره به درون سلول می باشند، متصل می گردد. اتصال کلسیم به پروتئین تروپونین C ، موجب آغاز مرحله ای می گردد که منجر به انقباض عضله می شود. اتصال کلسیم به پروتئین کالمودولین(Calmodulin)، باعث فعالسازی آنزیمهایی می گردد که شکسته شدن گلیکوژن جهت تولید انرژی برای انقباض عضلانی را کاتالیز می کنند.

– متابولیسم پروتئین:
کلسیم در حفظ پایداری تعدادی از پروتئینها و آنزیمها و عملکرد آنها موثر است. اتصال یونهای کلسیم جهت فعال سازی فاکتورهای انعقادی وابسته به ویتامینK در مرحله کوآگولاسیون(تشکیل لخته) مورد نیاز است. اصطلاح آبشار کوآگولاسیون(Coagulation) شامل سری واکنشهایی می شود که هر کدام وابسته به دیگری می باشد و باعث توقف خونریزی از طریق ایجاد لخته می گردد.

– سلامتی در دوران بارداری:
کلسیم جهت رشد مناسب جنین، سلامت طبیعی مادر حین بارداری و شیردهی و ترشح شیر مادر مورد نیاز است.
– کمک به استفاده از سایر مغذیها:
کلسیم جهت استفاده مناسب فسفر، ویتامینهای D,C,A مورد نیاز است.

کمبود کلسیم:

افرادیکه دچار کمبود کلسیم در بدن می باشند، رنگ پدیده، بی توجه، خسته و تنبل به نظر می رسند. کمبود کلسیم سبب ایجاد تغییرات در استخوانها و عضلات می گردد. این افراد نسبت به سرمای هوا حساس ترند، عصبی بوده و از اختلالات ذهنی رنج می برند.

تعریق در هوای سرد آشکارترین نشانه کمبود کلسیم در تمامی سنین بشمار می رود. کمبود کلسیم می تواند باعث ایجاد استخوانهای نرم، خلل و فرج دار، تخریب دندان، تپش قلب، کرامپهای عضلانی(گرفتگی عضلات) ، بی خوابی و زودرنجی گردد. کودکانی که از مادران دچار کمبود کلسیم متولد می شوند نیز از کمبود کلسیم رنج می برند. کمبود کلسیم در این کودکان در صورتیکه از لبنیات، میوه ها و سبزیجات تازه حاوی مواد معدنی، کلسیم، پروتئینها و ویتامینها تغذیه نکنند، شدیدتر می گردد. کمبود کلسیم در کودکان باعث ایجاد تأخیر در رشد و کاهش سلامت استخوانها و دندانها شده و اشتهای آنها را بسیار کاهش می دهد و در صورتیکه به غذا خوراندن آنها اصرار و پافشاری گردد، ممکن است باعث خروج غذا و شیر از بدن آنها شود. کودکانی که دچار کمبود کلسیم می باشند از تأخیر در دندان درآوردن رنج برده و مستعد به داشتن گردنهای لاغرو سرهای بزرگ می باشند. کمبود کلسیم باعث کاهش مقاومت بدن می گردد و این کودکان خیلی سریع مبتلا به عفونتهای گوارشی و تنفسی می گردند. کمبود کلسیم در دختران جوان باعث ایجاد تأخیر در بلوغ، قاعدگی نامنظم، خونریزی شدید به همراه دردهای شکمی، آنمی و کاهش سطح مقاومت بدن در برابر ابتلا به عفونت می گردد.
در موارد عدم دریافت میزان کافی کلسیم در دوران بارداری، تکامل جنین با استخراج کلسیم ذخیره شده از استخوانها ادامه پیدا می کند که این امر در کاهش قدرت استخوانهای کودک نقش دارد. خونریزی، کمبود شیر مادر، کاهش تمرکز حافظه و طولانی شدن دوران زایمان از علائم معمول کمبود کلسیم بعد از تولد نوزاد می باشند.

منابع غذایی حاوی کلسیم:

بسیاری از غذاها حاوی کلسیم می باشد ولی فرآورده های لبنی مهمترین و مشخص ترین منبع برای آن به شمار می روند مانند ماست، پنیر، کره که حاوی نوع مخصوصی از کلسیم بوده که به طور موثر جذب می گردد.

ویتامینD :

همه ویتامی D را با عنوان ویتامین خورشیدی می شناسند. رشد و حفظ استخوانهای نرمال به طور وسیعی به این ویتامین وابسته است. ویتامین D محلول در چربی بوده و جهت حفظ متابولیسم طبیعی کلسیم مورد نیاز است. سنتز این ویتامین در پوست در اثر تابش نور خورشید صورت می گیرد ولی مقدار آن برای بدن کافی نبوده و لازم است تا از منابع غذائی نیز وارد بدن گردد.

ویتامین D اصلی ترین ویتامین در پیشگیری از بیماری ریکتز یا راشیتیسم (Rickets) به شمار می آید. این بیماری ناشی از کمبود ویتامینD بوده و کودکان را مبتلا می کند و همراه با نقص در تشکیل استخوان ،اختلال در استفاده از کلسیم در بدن و ضعف و تنبلی می باشد. ویتامین D در جذب کلسیم، فسفر و سایرمواد معدنی در مجاری گوارشی نقش دارد. همچنین ویتامینD3 جهت حفظ عملکرد غده پاراتیروئید که تنظیم کننده میزان کلسیم در بدن می باشد مورد نیاز است. این ویتامین در دوران کودکی و نوجوانی جهت تشکیل استخوان ها و دندانهای سالم ضروری می باشد . مصرف میزان کافی ویتامینD در دوران بارداری باعث ایجاد اثرات سودمند برای مادر و تکامل مناسب کودک می گردد.
کمبود ویتامینD، باعث ایجاد ریکتز می شود که این بیماری تمامی بدن را درگیر می کند. مشخص ترین علامت آن، نقص در کلسیفیه شدن استخوانها می باشد. کمبود ویتامین D همچنین موجب تخریب دندانها، پیوره (Pyorrhoea) و نیز ضعف عضلانی، ضعف بدنی، کاهش جذب سایر مواد معدنی و پیری زودرس می گردد.

ویتامین E:

ویتامین E متشکل از هشت آنتی اکسیدان است که مهمترین آنها، آلفاتوکوفرول می باشد و تنها شکلی از ویتامین E است که بطور فعال در بدن انسان ساخته می شود. ویتامین E در همه بافت های بدن ذخیره می گردد و این ذخایر بافتی می تواند در مقابل کمبود این ویتامین، مقاومت نشان دهد. ویتامین E جهت انجام طبیعی اعمال تولید مثلی، باروری و افزایش قدرت جنسی مردانه بسیار موثر است.
ویتامین E مانع تخریب اسیدهای چرب اشباع نشده، هورمون جنسی و ویتامین های محلول در چربی توسط اکسیژن می گردد. ویتامین E موجب گشاد شدن مویرگ ها شده و جریان خون به بافت عضلانی را افزایش می دهد،لخته های خون را حل کرده و مانع از تشکیل آنها می شود. ولی در انعقاد طبیعی خون بی تأثیر است. موجب افزایش ادرار نیز می گردد.
ویتامین E موجب مرطوب شدن، نرمی و لطافت پوست نیز می گردد و خاصیت محافظت کنندگی در برابر نور آفتاب دارد. کمبود ویتامین E منجر به تغییرات تخریبی در مویرگ های خونی و نهایتاً بیماری های قلبی و کبدی می گردد. کمبود این ویتامین در مغز نیز بسیار تأثیر گذاشته و قدرت جنسی را تا حد زیادی کاهش می دهد. کمبود دراز مدت ویتامین E موجب بروز اختلالات تولید مثلی، سقط جنین، ناباروری و اختلالات عضلانی نیز می گردد.

ویتامین K:

ویتامین K یکی از انواع ویتامین ها ی محلول در چربی می باشد که در تولید پروتئین پروترومبین (Prothrombin) و نیز دیگر فاکتور های موثر در مکانیسم انعقاد خون مورد نیاز می باشد.نقش این ویتامین در پیشگیری از خونریزی های شدید شناخته شده است.,ویتامینK در طبیعت به دو صورت وجود دارد : ویتامین K1 که از گیاه alfa alfa استخراج شده و تنها شکلی است که در گیاهان وجود دارد .این ویتامین روغن زرد رنگی است که در حلال های چرب حل شده ولی در آب انحلال پذیری بسیار کمتری دارد.شکل دوم ویتامین K2 است که توسط بسیاری از باکتری ها تولید می گردد.
مطالعه ذخایر کبدی ویتامینK، نشان دهنده آن است که حدود ۵۰ درصد این ویتامین از طریق رژیم غذایی تأمین شده و ۵۰ درصد بقیه آن نیز در روده ها توسط باکتریها تولید می گردد. ویتامین K به همراه چربی در غذا جذب می گردد. صفرا برای جذب این ویتامین مورد نیاز بوده و ویتامین جذب شده ازطریق سیستم لنفاوی عبور کرده و وارد جریان خون عمومی بدن می گردد. کبد بیشتر این ویتامین را ذخیره می کند. ویتامینK به ندرت از طریق بدن دفع می گردد.
ویتامین K جهت پیشگیری از خونریزی داخلی و هموراژی ها (Hemorrhage ) مورد نیاز است.در کاهش خونریزی دوران قاعدگی خانم ها موثر ابوده و جهت عملکرد طبیعی کبد نیز مورد نیاز است. همچنین این ویتامین در فعالیتهای تولید انرژی بافتها خصوصاًدر سیستم عصبی شرکت می کند.
کمبود اولیه ویتامین تا کنون در بزرگسالان دیده نشده است کمبود ویتامینK در بدن می تواند ناشی از عدم جذب و یا استفاده از این ویتامین در بدن باشد. کاهش میزان دریافتی ویتامینK ، در کنار درمان با آنتی بیوتیک، می تواند منجر به کاهش تولید این ویتامین توسط باکتری شده و در نتیجه باعث کاهش میزان ویتامین K در بدن شود. طولانی شدن زمان انعقاد خون و بروز خونریزیهای شدید از دیگر علامت ها میباشند که میتوانند تهدید کننده حیات به شمار آیند.

روش مصرف:

روزانه یک عدد همراه با غذا و آب کافی میل شود.

هشدارها:

در دوران بارداری مطابق دستور پزشک و یا داروساز مصرف شود.